|
Wstęp
W marcu 1995 roku paru polskich buddystów napisało do mnie list z prośbą o nadesłanie odpowiedzi na pytania dotyczące uwag które znalazły się w książce Papieża Jana Pawła II "Przekraczając Próg Nadziei". Niestety widać wyraźnie, iż uwagi oparte są na niezrozumieniu nauk buddyzmu. Jednak wszelkie wyjaśnienia podane nie-buddystom, którzy są nieufnie nastawieni do nauk buddyzmu, mogą wzbudzić jeszcze więcej wątpliwości i kontrowersji. Aby uniknąć tak niepożądanych konsekwencji nie odesłałem odpowiedzi na pytania zawarte w liście lecz umieściłem je w mojej pracy.
Katolicka "Nadzieja" oparta jest na wierze, nie koniecznie musi ona przemawiać do ludzi innych wiar. Buddyjskie nauki o "Wyzwoleniu" dotyczą stanu, który może zostać urzeczywistniony przez każdego, poprzez praktykę. Jako osoba w pełni praktykująca dokonałem paru przemyśleń które są ważne dla skutecznego poszukiwania Wyzwolenia. Wobec tego pomyślałem sobie, że napisze książkę zatytułowaną "Przekraczając Próg Wyzwolenia". Byłem jednak zbyt zajęty moimi aktywnościami buddyjskimi aby podjąć się tej pracy.
Wtedy miałem kilka snów, które zainspirowały mnie do tej pracy. W jednym z owych snów rozsuwałem zasłony, które uniemożliwiały dużej grupie ludzi wzięcie udziału w przyjęciu weselnym, udekorowanym dużymi drzewami - ozdobami wiszącymi na ścianach - jedno z nich miało biały sferyczny krąg po środku, drugie - figurę Jezusa na Krzyżu. Według mnie biały krąg wskazuje na buddyjską naukę o naturze Buddy.
Budda uczył nas sposobu w jaki można uwolnić się od cierpień żądzy, nienawiści i głupoty. Gdy osiągnie się taka wolność, pojawia się w oparciu o nią silne poczucie szczęścia, spontanicznie powstaje nadzieja. Istotnymi zasadami nauk są: Brak Przywiązania i Otwarcie. W rezultacie tego buddyści są tolerancyjni wobec innych wiar i często asymilują wierzenia lokalne. W historii buddyzmu nigdy nie było Świętej Wojny czy Inkwizycji.
W roku 1991 wygłosiłem wykład publiczny, na temat nietrwałości, w Lexington Wirginia, na zaproszenie Washington and Lee University. Po wyjaśnieniu powodów dla których podjąłem praktykę śpiewania mantr zachęciłem publiczność, której większość stanowili ludzie Zachodu, aby wytworzyła w sobie nawyk śpiewania "Modlitwy Jezusowej". To ilustruje pewną otwartość buddyzmu. Co więcej, z buddyjskiego punktu widzenia "Modlitwa Jezusa" jest również częścią Dharmakaji, wobec tego również może prowadzić ku doświadczeniu absolutu czy pełni Dharmakaji. Innymi słowy, "Modlitwa Jezusowa" może również prowadzić do Oświecenia.
Uważnie przeczytałem książkę Papieża, robiąc notatki i nagrywając swe uwagi. W niniejszej pracy przedstawię komentarz do zarzutów jakie Papież postawił wobec buddyzmu i które zawarte są w jego książce. Zakres mojej książki wykracza poza kilka komentarzy. Dokonałem porównania buddyzmu i chrześcijaństwa; jednocześnie przekazałem chrześcijanom kilka sugestii. Moje myśli na temat Wyzwolenia przedstawiłem w rozdziale ostatnim.
W sierpniu 1991 Papież Jan Paweł II zaszczycił mnie listem potwierdzającym otrzymanie moich publikacji. List ten zawarty został na początku książki. Czytając książkę Papieża dowiedziałem się że ma on wielką wiarę w Marię. Na moim ołtarzu jest też posążek Marii trzymającej małego Jezusa, prezent od mojej młodszej siostry która jest katoliczką i dawniej służyła jako sekretarka Arcybiskupa Tajwanu. Ulubionym przesłaniem Papieża jest "Nie lękajcie się!". Wraz z błogosławieństwem buddyjskiego strażnika Bodhisattwy Wei-tuo rozprowadzałem zdjęcia z "Ofiarowaniem Nieustraszoności". To zdjęcie oraz dwie chińskie pieczecie, wyrzeźbione przez Upasakę Tan Song Yu (znaczące: "Pieczęć Opiekuna Bodhisattwy Wei-tuo" oraz "Nie lękajcie się") zostały zawarte na początku mojej książki. Ciekawe było ujrzenie naszych tajemniczych związków karmicznych z przesłaniem Papieża.
Moja orientacja wydaje się może ludziom o nowoczesnym, akademickim wykształceniu nieco subiektywna w tym lub innym miejscu. Jednak zdecydowałem wypowiadać się bezpośrednio, z punktu widzenia praktykującego. Wgląd religijny można uzyskać jedynie dzięki pełnej oddania praktyce. Poprzez wyrażenie krytyki dajemy upust butnej i pełnej dumy postawie wymagania dowodów. Nieodłącznym i koniecznym wstępnym urzeczywistniania duchowej prawdy jest skromność i otwartość umysłu. Każda osoba która jest zainteresowana komentowaniem różnych religii powinna uzyskać pewien wgląd, wynikający z praktyki. W przeciwnym razie można prowadzić wiele niepotrzebnych badań przy całkowitej nieznajomości praktycznej strony doświadczenia duchowego.
Podczas pracy nad tą książką miałem wiele inspirujących snów które wskazywały jak mogę podnieść wartości tej pracy, postępowałem więc zgodnie z tymi wskazaniami. Jestem wdzięczny Mistrzowi i Buddzie za przewodnictwo oraz inne oznaki błogosławieństwa. Mam nadzieję iż niniejsza praca powiększy zrozumienie nauk buddyjskich wśród nie-buddystów, szczególnie zaś wśród chrześcijan.
Mam tez nadzieje że moje sugestie skierowane w stronę chrześcijaństwa zostaną przez chrześcijan przyjęte życzliwie. Przecież główny nacisk w naukach chrystusowych spoczywa na realizacji nauk uniwersalnej miłości i zbawienia. Poprzez urzeczywistnienie tego co nam wszystkim wspólne - pragnienia duchowego rozwoju który pozwala na realizację Prawdy, dzięki obopólnemu zrozumieniu oby dane nam było żyć w harmonii i pokoju, wzajemnie czerpiąc pożytki i wsparcie ze strony naszych duchowych tradycji.
Yutang Lin
Świeto Środka Jesieni 1995
El Cerrito, Kalifornia
1. Jak należy rozumieć religię
Pod nazwą religii kryje się wiele rodzajów ludzkiej aktywności. Tutaj zajmuje się wyłącznie religiami które wychodzą poza prymitywny kult sił nadprzyrodzonych i postulują powszechne zbawienie wykraczając poza ograniczenia czasu, przestrzeni i innych czynników wyróżniających. Religia powinna być oparta na doświadczeniach duchowych które wykraczają poza zwykła sferę ludzkich doświadczeń zmysłowych, emocjonalnych i pojęciowych. Religia jest sposobem dotarcia do rzeczywistości leżącej poza granicami percepcji ludzkich zmysłów, bez uciekania się do środków sztucznych, Jest drogą życia na której możliwy jest rozwój oraz istnienie w pokoju i harmonii.
Religie jako nauki wyrażają nadzwyczajne doświadczenia oraz wgląd w prawdziwa naturę rzeczywistości. Próby wyrażenia takich treści często mają miejsce przy użyciu zwyczajnych środków porozumienia. Jednak z powodu istnienia pewnych ograniczeń pojawiają się bariery komunikacyjne napotykane lub czasami stwarzane. Niemądre jest porzucenie duchowego rozwoju czy poszukiwania ścieżki z powodu nieuniknionego uwikłania w ograniczającą naturę pojęć i teorii. Zamiast debatowania na temat teologii i filozofii o wiele lepiej jest uzyskać wgląd, dzięki pełnej oddania praktyce duchowej. Jeżeli nie praktykuje się pod przewodnictwem doświadczonego nauczyciela to trzeba wzorców, zasad i teorii które kierują praktyką i życiem zgodnym z właściwym podejściem religijnym. Tym samym konieczne jest też studiowanie i zdobycie właściwego zrozumienia teoretycznych nauk religii.
Mówiąc ogólnie, nauki teoretyczne religii powinny zostać zaadaptowane i stosowane w całej rozciągłości. Gdy postrzega się religię jako objawienie wtedy pełna i całkowita akceptacja jest rozsądna. Jeżeli jednak wymagamy aby nauki odpowiadały pewnym standartom zwyczajnego ludzkiego pojmowania wówczas nigdy nie będziemy w stanie wyjść poza ograniczenia naszych zmysłów. Pewne fragmenty systemu nauk religijnych mogą nie sprostać ścisłej analizie filozoficznej. Niemniej jednak, pod nieobecność nowego systemu czy paradygamtu, opartego na doświadczeniach objawionych, rozsądnym będzie zwyczajne przestrzeganie ustalonego porządku: istota religii może zostać zrozumiana i urzeczywistniona przez podążanie taką pozornie niezadawalającą ścieżką.
Na przestrzeni lat istotne nauki religijne stopniowo staną się zrozumiałe dla wytrwale praktykującego, tym samym możliwym będzie przejście do porządku dziennego nad trudnościami teoretycznymi. Jednak w oczach początkującego lub outsidera, którym brakuje wystarczającego doświadczenia duchowego do uzyskania zupełnej pewności, części nauk lub trudności techniczne będące w opozycji do wiedzy naukowej, mogą stać się nie przekraczalną barierą. Ważnym jest by zrozumieć że nauki duchowe zostały objawione ludziom w konkretnym otoczeniu czasowo-przestrzennym, miejscu i czasie. Istota nauk duchowych istnieje wiecznie; powinnyśmy więc zajmować się wyłącznie tą częścią istotną, która znalazła zastosowanie w dawnych czasach i odległych miejscach, wciąż też znajduje zastosowanie u nas.
Religie są świadome swych ograniczeń pojawiających się jeśli nauki są traktowane dosłownie. Powinny więc zwracać na to baczną uwagę, mądrze postrzegając trudności. W innym razie teoretyczne spekulacje je przygniotą. Kościół katolicki jest w pełni świadomy teologicznej trudności istniejącej w nauczaniu o zasadzie zła i piekle jako wiecznej karze, które jest trudne do zrozumienia w schemacie wszechmocnego i miłościwego Boga. W rezultacie tego kościół katolicki woli raczej milczeć w odpowiedzi na pytanie "kto pójdzie do piekła". Powinnyśmy szanować taką uczciwość, pokazującą ograniczoność wiedzy kościoła. W buddyzmie często podkreśla się iż Budda nie wyrzekła ani jednego słowa którego ludzie mogli się uchwycić, mimo iż nauczał przez 49 lat a zbiór nauk buddyjskich jest ogromną biblioteką. Nikt nie może zarzucać buddyzmowi bycia w tej kwestii paradoksalnym. Klucz do zrozumienia leży w ciągłym pamiętaniu o wrodzonych ograniczeniach języka i formy oraz potrzebie podjęcia praktyki, która umożliwia osiągnięcie duchowej formy prawdy leżącej poza ograniczeniami koncepcji i zwykłych doświadczeń.
Niektórzy kaznodzieje czasami przekazują swym wyznawcom własne, subiektywne interpretacje religii innych niż własna, mówiąc iż są one czymś niższym lub po prostu stanowią odgałęzienie ich własnej religii. Nie mniej jednak, jedynym usprawiedliwieniem ich roszczeń interpretacyjnych jest własne przekonanie oparte na wierze w swoją religię. Mądrym było by powstrzymanie się od takich samolubnych wartościowań. Jakkolwiek, jeżeli takie stwierdzenia oparte są na doświadczeniach duchowych, nawet jeśli nie będą one przez większość przyjęte jako godne zaufania, wciąż mogą jednak zainspirować poszukujących, a więc są warte uwagi.
2. Jak prowadzić dialog między buddyzmem a chrześcijaństwem
Religie twierdzą iż nauczają prawdy. Oceniając z punktu widzenia nauk jednej religii, inne religie są niekompletne, niezrozumiałe lub fałszywe. Często wiara religijna ludzi wykracza poza wyjaśnienia racjonalne , w konsekwencji tego dialogi pomiędzy religiami są bardzo trudne i często kończą się na obmowie i oskarżeniach. Tak więc, przyjęcie że jedna religia przewyższa drugą zwykle utrudnia jasne zrozumienie obydwu i sprawia że porozumienie się jest niemożliwe,. W jaki sposób możemy przezwyciężyć takie trudności?
Wydaje się mi iż podejście meta - religijne w takich sytuacjach może wskazać drogę ku pomocnemu dialogowi pomiędzy religiami. Takie podejście zakłada trzy kroki:
Rozpoznanie ogólnych cech i funkcji religii, rozpatrywanych jako system zbawienia (wyzwolenia).
Opisanie poszczególnych cech każdej z religii, rozpatrywanych zgodnie z ogólnym zarysem badania ustalonym powyżej.
Porównanie religii i próba rozpoznania podobieństw i różnic, szczególnie zaś - rozróżnienie rozbieżności i wynikających z nich różnic drugorzędnych.
Można tym sposobem przeprowadzić bezstronne porównanie a dalej przejść do dialogu który pozwoli poznać metody pracy stosowane na obu ścieżkach duchowych. Wtedy łatwiejsze będzie osiągnięcie harmonii.
Zgodnie z powyższymi rozważaniami ustaliłem pewne kryteria, będące pierwszym krokiem w moim programie studiów meta-religijnych.
Każda religia, jako system zbawienia, posiada następujące cechy:
Ofiarowuje pogląd na świat i życie, ukazując próżność światowych dążeń i ścieżek.
Podaje wyjaśnienie powodów istnienia cierpienia i smutku w świecie.
Ujawnia istnienie wiecznych, transcendentalnych stanów bytu, które są osiągalne.
Zapewnia przewodnictwo umożliwiające osiągnięcie wiecznego wyzwolenia.
Religia jako system zbawienia posiada następujące funkcje główne:
Służy jako duchowe schronienie dla swych wyznawców.
Jest źródłem siły i otuchy dla wiernych.
Jest przewodnikiem poprzez życie.
Zapewnia wiernym rozwój i wzrost duchowy.
W kolejnych rozdziałach będę starał się opisać buddyzm i chrześcijaństwo z punktu widzenia tych właśnie charakterystyk. Dzięki temu łatwiej będzie dokonać bezstronnego porównania ich głównych cech oraz różnic co do sposobów wypełniania głównych zadań obu religii.
Zanim przejdę do tych spraw muszę przypomnieć czytelnikom co następuje. Zarówno buddyzm jak i chrześcijaństwo są religiami opartymi na duchowych doświadczeniach. Przeszły one próbę czasu i rozprzestrzeniły się na cały świat. Powodem tego jest przede wszystkim fakt iż poszczególne linie przekazu nauk duchowych w obrębie obu religii pozostały silnie złączone ze swymi duchowymi źródłami. Wobec tego obie religie nie mogą być uważane za jakieś systemy teoretyczne czy teorie duchowej podróży. Obie wierzą w moc i siłę zbawczą ich duchowego dziedzictwa i obie pomagają ludziom w wyjściu poza światowe ograniczenia, kłopoty czy kalkulacje. Obie religie nauczają o cierpieniach i smutkach światowego życia, o nietrwałości ludzkiego istnienia oraz o wiecznym zbawieniu i wyzwoleniu od cierpień i upadków nietrwałej egzystencji. Te podobieństwa między buddyzmem i chrześcijaństwem stwarzają podstawę do poprawy wzajemnego zrozumienia. Dobrze wiemy iż istnieją różnice między chrześcijaństwem a buddyzmem. Warto oczywiście poznawać owe różnice aby dojść do prawdy, lecz robiąc to należy uniknąć gwałtownej krytyki która mogłaby wywołać bezcelowe spory i konfrontacje. Podejściem doskonałym będzie wyjaśnienie różnic w sposób naturalny. Należy pozostawić ocenę i wybór czytelnikom. Jeżeli dostrzeżemy fakt iż obie religie dążą do harmonii, będzie to właściwe podejście do kontrowersyjnego tematu porównania różnic. Poprzez studia porównawcze tych dwóch religii, a faktycznie każdego rodzaju religii, badacz pragnie ofiarować twórcze wnioski promując tym samym harmonie i rozwój duchowy. W sytuacji idealnej studia takie mogą rzucić nowe światło w kierunku urzeczywistnienia najwyższej prawdy.
następna
strona
|
