Medytacja - badania. Szczegolowe raporty o medytacji.

^V^{ortal
o medytacji} Aktualności Sklep Kontakt

Badania nad medytacją
Szczegółowe raporty o medytacji

Wiele naukowych badań i raportów donosi, że medytacja jest skutecznym narzędziem terapeutycznym.
Może być ona skutecznym i tanim (w aspekcie finansowym) środkiem wspomagającym nasze zdrowie
- zarówno psychiczne, jak i fizyczne.

Bardzo istotnym działaniem medytacji - ważnym ze względu na cechy współczesności - jest jej dobroczynne działanie na stres i problemy związane ze stresem. Ilość czynników stresogennych we współczesnej kulturze jest większa, niż dawniej, dlatego terapeutyczne oddziaływanie medytacji staje się szczególnie istotne.

Medytacja zarówno uspokaja, jak i równoważy umysł.
Osoby, które osiągnęły doświadczenie i biegłość w medytacji znacznie lepiej radzą sobie z sytuacjami trudnymi.

Wyjaśnienie skuteczności medytacji w terapii i pomocy w dolegliwościach fizycznych koresponduje z psychosomatycznym spojrzeniem na człowieka - coraz częściej mówi się o tym, że umysł i psychika mają bardzo istotny wpływ na stan naszego zdrowia.
Indywidualne doświadczenia, jakość życia wewnętrznego i funkcjonowanie psychospołeczne wpływają nie tylko na nasze samopoczucie psychiczne, ale także na układ odpornościowy i konkretne dolegliwości fizyczne. Właściwe (zrównoważone działanie umysłu i psychiki) przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania narządów i układów wewnętrznych.

Stan umysłu a zdrowie

Zaobserwowano np. że depresja i stany lękowe mogą pogłębiać wiele dolegliwości fizycznych i obniżać odporność organizmu, a z drugiej strony wsparcie społeczne i duchowe może bardzo istotnie zmobilizować siły organizmu do walki z chorobą.

Te czynniki psychospołeczne (wsparcie i wewnętrzna równowaga), zgodnie z licznymi obserwacjami pomocne mogą być przy leczeniu wielu dolegliwości - począwszy od chorób serca, poprzez takie poważne przypadłości jak nowotwory, a skończywszy na zwykłych przeziębieniach. Istnieją na ten temat przeprowadzane ankiety i wywiady z osobami medytującymi, potwierdzające bardzo istotny dobroczynny wpływ medytacji na leczenie dolegliwości fizycznych.

To korzystne dla zdrowia działanie medytacji wynika m.in. z faktu, iż obniża ona poziom stresu, lęku i depresji, jednocześnie poprawiając ogólną jakość życia wewnętrznego.
Achterberg, Dossey i Gordon w raporcie pt. Alternative medicine: expanding medical horizons stwierdzają:

Ponad trzydziestoletnie badania naukowe, jak również doświadczenia wielu osób i doświadczenia personelu medycznego sugerują, że medytacji i podobne formy relaksacyjne prowadzą do poprawy stanu zdrowia, zmieniają jakość życia, jak również obniżają koszty utrzymania zdrowia w dobrej kondycji...
Ale najważniejsze, że technika medytacji daje nam możność uczenia się, jak żyć w coraz bardziej złożonym i zestresowany społeczeństwie
(...) dlatego te proste techniki umysłowe mogą być najkorzystniejsze spośród terapii alternatywnych do szerokiego zastosowania w praktyce medycznej.

(zob.także: Lesperance F., Negative emotions and coronary heart disease, Lancet 1996, 347: 414-415)

Medytacja, w swoim mocno psychologicznym i duchowym podejściu idzie w parze z nurtem nawołującym do zindywidualizowanego i nie-mechanistycznego podejścia do pacjenta. Chodzi m.in. o przekroczenia atmosfery ciągłego pośpiechu i zwiększania niepokoju u pacjenta.
Coraz częściej w światowej medycynie (m.in. w raportach WHO - Światowej Organizacji Zdrowia) woła się o potrzebę odejścia od bezosobowego podejścia do pacjenta.
Zrównoważenie umysłu, jakie daje medytacja jest zatem bardzo pomocnym uzupełnieniem innych terapii konwencjonalnych.

Jeden z uczestników programu wspierającego zdrowie poprzez medytację (prowadzonego w USA) napisał:

Przysłano mnie tutaj, gdyż miałem zawał i obawiałem się, że moja osobowość typu A może wywołać następny. ... Przez lata uciekałem od rodziny i od samego siebie. Tutaj odkryłem, że ważniejsze pytanie to nie to, czy umrę na zawał, ale czy mogę żyć pełniej i doceniać życie, póki żyję.
Medytacja nauczyła mnie jak to osiągnąć: jak żyć w pełni i doceniać życie. Ten program nie powinien nazywać się "radzenie sobie ze stresem", ale "radzenie sobie z życiem".

(zob.:PMKA, Wayne B. Jonas, Universitas, 544)

Badania nad medytacja i relaksacją

Zaprogramowane i usystematyzowane badania nad fizjologicznym oddziaływaniem medytacji i relaksacji rozpoczęto na świecie wykonywać już od lat 60-tych.
Zabrany materiał dosyć wyraźnie i jednoznacznie dowodził, że stan fizjologiczny ludzkiego organizmu podczas medytacji jest inny, niż w "normalnym", codziennym stanie świadomości.
Główny wniosek był taki, że medytacja jest unikalnym stanem, podczas którego centralny układ nerwowy człowieka i jego uważność działają na wysokim poziomie, a jednocześnie człowiek przebywa w stanie odpoczynku i relaksacji.
Tak więc medytacja jest równowagą i jednoczesnością skupienia i odprężenia.

(Woolfols RL., Psychological correlates of meditation, Arch Gen Psychiatry, 1975, 32: 1326-1333)

Niektóre szczegóły badań nad medytacją

Zdecydowane większość badań nad medytacja wskazała, że podczas medytacji najczęściej dosyć wymiernie zmniejsza się częstotliwość oddychania i zużycie tlenu.
Stopień zmniejszenia zużycie tlenu jest tutaj większy i bardziej zauważalny, niż podczas innych form odpoczynku.
W pewnej grupie kontrolnej, u osób doświadczonych w medytacji, zaobserwowano nawet 50 % zmniejszenie stopnia zużycia tlenu.
Zauważano także ( u niektórych osób) krótkotrwałe zanikanie oddychania - jak informowali medytujący, okresy te pojawiały się spontanicznie i samoczynnie w szczytowych momentach medytacji.

(Farrow JT, Breath suspension during the transcendental meditation technique, Psychosom Med, 1982, 44:133-153)

Wielokrotnie badano także medytacje mnichów tybetańskich. W niektórych technikach ich medytacji odnotowywano nawet 64 % spadek zużycia tlenu. W innych zaś technikach praktyki wewnętrznego ciepła (tummo) stwierdzano bardzo wyraźne podnoszenie temperatury ciała.

(Benson H, Tree cese raports of the metabolic and electroencephalographic changes
during advanced Buddhist meditation technikques, Behav Med 1990, 16: 90-95)

Bardzo interesującą grupą badań są obserwacje oddziaływania medytacji na mózg człowieka. Wykonuje się je m.in. za pomocą elektro-encefalografu.
Większość badań pokazała, że podczas medytacji następuje bardzo wyraźny wzrost fal theta, o bardzo wysokim poziomie. Są one wtedy skorelowane z falami alfa.
Świadczy to o fakcie, że podczas medytacji następuje jeszcze głębsze przebudzenie świadomości, niż podczas zwykłej relaksacji, w której w mózgu pojawia się więcej fal alfa.
Badania nad procesami mózgowymi podczas medytacji przeprowadza się obecnie zarówno metodą EEG, jak i poprzez bezpośrednie skaningowe badanie jego funkcji techniką mierzącą przepływ krwi w centralnym układzie nerwowym.

(Herzog H, Changed patternof regionaln glucose metabolism during yoga meditative relaxation,
Neuropsychobiology, 1990-91, 23: 182-187;
Brown D, Visual sensitivity and mindfulness meditation, Percept Mot Skills, 1984, 58:775-784)

powrót do góry strony

Trening Autogenny Schultza