Alchemia chińska

Alchemia chińska najbardziej związana była z religijnym i magicznym nurtem taoizmu. Jednocześnie na jej kształt miała wpływ medycyna chińska, oraz chińska myśl konfucjańska i buddyjska. 

Literaturę taoizmu dzieli się najogólniej na dzieła filozoficzne oraz dzieła nurtu religijnego i magicznego. W skład części filozoficznej wchodzą dwa główne dzieła: Tao Te Ching (Księga Drogi i Cnoty), oraz Chuang Tzu (napisane najprawdopodobniej przez samego mistrza Chuang Tzu – rozdziały wewnętrzne, oraz przez innych mistrzów – pozostałe rozdziały).
Dodatkowo zazwyczaj zalicza się tu Hua Hi Ching (dzieło nieznanego autora zawierające 81 rozdziałów), Lie Zi (lub Lieh Tzu, utwór zawierający 111 rozdziałów autorstwa najprawdopodobniej mistrza Li Zi), oraz Wen Zi (Wen Tzu).

W przypadku chińskiej alchemii szczególnie istotna jest druga grupa pism, tworzących tzw. Taoistyczny Kanon (Taozang/Daozang), którą tworzą teksty szkół religijnych i innych gałęzi taoizmu. 

Zazwyczaj dzieła te dzieli się na tzw. Trzy Groty (Sangdong – datowany na rok np. 400 n.e.):

1)     Grota Autentyczności (Dongzhen – tekst szkoły Shangching/Najwyższej Czystości – traktujący np. o medytacji),
2)     Grota Misterium (Dongxuan – teks tradycji Lingbao/Świętego Klejnotu – eksponujący zwłaszcza rytuały religijne),
3)     Grota Ducha (Dongshen – tekst szkoły Sanghuang/Trzech Władców – traktujący m.in. o egzorcyzmach i wstępnej fazie inicjacji).

Ponadto zalicza się tu także tzw. cztery dodatki, datowane na rok ok. 500 n.e. Są to:

1)     Wielka Tajemnica (Taixuan – dzieło oparte na Tao Te Ching),
2)     Wielki Spokój (Taiping – tekst oparty na alchemicznym dziele Taiping Ching),
3)     Wielka Czystość/Nieskażoność (Taiching – oparty na Taiqing Jing i innych alchemicznych tekstach),
4)     Tekst Klasyczny/Ortodoksyjny (Zhengyi – bazujący na naukach tradycji Tianshi Dao/Drogi Niebiańskich Mistrzów). (...)

(...)

Spójrzmy teraz na pewne techniki zwiększające długość życia ciała fizycznego. Niewątpliwie najbardziej znanymi są tutaj niektóre nurty taoizmu chińskiego oraz jogi indyjskiej. Wydaje się, że jednym z podstawowych narzędzi służących wydłużaniu życia w obu przypadkach są techniki oddechowe. 
Pomocniczo mówi się tutaj także o spożywaniu specjalnych substancji, specjalnych dietach i głodówkach, odpowiednio stosowanych technikach seksualnych, czy konstruktywnym używaniu celibatu. Ponadto adepci obu szkół zazwyczaj stosują podstawowe, lub jakieś specyficzne, techniki medytacyjne, celem nadania mocy swoim dążeniom.

W obrębie taoizmu istnieje kilka najbardziej znanych i najczęściej stosowanych technik oddechowych mających zwiększać długość życia adepta. 

Najprostszą z nich wydaje się być technika wydłużania oddechu, a zwłaszcza wydechu.
Praktykujący wykonuje dwa razy dłuższy wydech w stosunku do wdechu. Tak np. kiedy jego wdech trwa 5 sekund, to wydech powinien trwać 10 sekund. Z czasem adept powinien medytować wykonując średnio 1 oddech w czasie minuty, tak więc wdech powinien trwać około 20 sekund, a wydech 40. 
Wykonując tego typu oddychanie przez godzinę dziennie, w miejscu o czystym świeżym powietrzu, praktykujący (zgodnie z naukami taoistów) średnio wydłuża swoje życie do około stu lat. 

Oczywiście tego rodzaju oddychanie (jeden oddech na minutę, przy dwukrotnie dłuższym wydechu) jest początkowo stosunkowo trudny.
Najpierw należy opanować tę technikę na krótszych odcinkach czasowych (np. 5 sekund wdech, 10 sekund wydech), a następnie należy ćwiczyć z jakąś średnią długością oddechu (np. 10 sekund wdech, 20 sekund wydech). Dopiero po nauczeniu się swobodnego oddychania w krótszych odcinkach, należy przechodzić do dłuższych. 
Ponadto nie należy rozpoczynać od godzinnych sesji oddechowych, ale np. od 10-cio minutowych. Powinno się obserwować reakcje swojego ciała w sposób spokojny i rozsądny, i zależnie od nich dostosowywać czas i sposób oddychania.

Istnieją dodatkowe wyjaśnienia dotyczące szczegółów oddychania. 
Zazwyczaj w chińskich ćwiczeniach oddechowych zaleca się, aby wdech wykonywać nosem, wydech zaś ustami. Ponadto istnieją dwa sposoby pracy przeponą.
Podstawowy i najprostszy polega na wypychaniu brzucha wraz z wdechem (obniżaniu przepony w dół) i cofaniu brzucha do wewnątrz wraz z wydechem. Jest to taki sam sposób oddechu, jaki stosują np. śpiewacy operowi. 

Istnieje jednak technika oddychania odwróconego, która ma na celu dodatkowe zaktywizowanie rejonu brzucha. 
Możliwe jest także połączenie tych dwóch zasad. Adept wykonuje wdech, wypychając brzuch na zewnątrz, następnie zatrzymując na chwilę oddech – spręża powietrze wewnątrz brzucha – wpychając brzuch do środka i jednocześnie zaciskając zwieracz odbytu. 

Takie sprężenie energii w brzuchu powoduje szczególne zaktywizowanie centrów energetycznych w tym obszarze. Jednocześnie reszta ciała powinna być swobodna i rozluźniona. 
Następnie robi się wydech – całkowicie relaksując całe ciało i okolicę brzucha. Zazwyczaj przed kolejnym sprężeniem powietrza wykonuje się kilka oddechów rozluźniających w celu odpoczynku.

Należy jeszcze zwrócić uwagę, co robi praktykujący z myślami podczas wykonywania takich ćwiczeń oddechowych. 
Najogólniej można powiedzieć, że takie ćwiczenia ułatwiają kontrolę myśli. Jednak, do pełnej kontroli życiowej energii Chi, zaleca się głębokie wyciszenie umysłu, uwaga powinna całkowicie podążać za przepływem energii życiowej.

Spośród wielu technik oddechowych stosowanych w chińskim taoizmie, jak i innych chińskich szkołach, kluczowymi w wydłużaniu życia i osiąganiu nieśmiertelności wydaje się być metoda Nei Dan (wewnętrznego eliksiru). 
W ćwiczeniu tym, wyzwoloną przez oddychanie, energię życiową Chi zgromadzoną w rejonie podbrzusza – przy pomocy siły woli, zmusza się do cyrkulacji w dwóch głównych naczyniach, tj. w Głównym Regulatorze Tylnim (Du Mei), oraz Głównym Regulatorze Przednim (Ren Mei). Kanały te biegną wzdłuż linii będących osiami symetrii ludzkiego ciała – odpowiednio z tyłu i z przodu. 

Praktykujący najpierw skupiony jest na oddechu i punkcie Qi Hai (2 palce poniżej pępka), gromadząc w tym miejscu życiową energię Chi. 
Następnie przesuwa siłą woli energię Chi w dół (po linii osi ciała) do okolicy pomiędzy kroczem, a odbytem, następnie z kolei przesuwa ją po tylnej osi ciała, wzdłuż kręgosłupa ku górze, aż do szczytu głowy. 
Z kolei, od szczytu głowy, praktykujący przesuwa siłą woli energię Chi brzuszną stroną tułowia w dół, wzdłuż osi ciała, do punktu Qi Hai (inaczej Dan Tien). 

Jest to małe krążenie ścieżki ognia. Wtedy (po małym krążeniu) adept przesyła Chi do swoich kończyn, aż po czubki palców. 
Powoduje to otwarcie kanałów energii meridianów zwykłych (dwunastu podstawowych meridianów akupunktury). 

Dodatkowo praktykujący skupia się na energetyzowaniu skóry i szpiku kostnego. Jest to tzw. faza dużego krążenia. 

Wykonywanie krążenia Chi w kierunku odwrotnym (od Dan Tien w górę brzucha, zaś z tyłu pleców – w dół) nosi nazwę ścieżki powietrza (wiatru) i ma na celu uspokojenie nadmiaru energii, jest zatem ćwiczeniem dopełniającym ścieżkę ognia. 

Podsumowaniem tych dwóch jest tzw. ścieżka wody, kiedy to adept wprowadza życiową energię Chi do Kanału Centralnego Chong Mei (rdzeń kręgowy i mózg, a także szpik kostny w kręgosłupie). 
W czasie wykonywania tych ćwiczeń oddechowych język powinien dotykać podniebienia, tak aby kanał tylni (Du Mei) połączył się w tym miejscu z kanałem przednim (Ren Mei). 

Wykonywanie tego typu ćwiczeń wymaga wysubtelnienia się na odczuwanie krążenia energii Chi, ponadto ćwiczenia te mogą  generować bardzo duże ilości energii życiowej Chi, i dlatego przy rozprowadzaniu jej do kanałów w ciele (podczas fazy dużego krążenia), należy zachować dużą uważność, aby nie przedawkować któregoś z meridianów energią. 

Zapobiegać takiemu stanowi rzeczy mogą krótkie ćwiczenia fizyczne i automasażu po ćwiczeniach oddechowych. 
Zazwyczaj wskazane i wymagane są instrukcje instruktora/mistrza, który opanował tę metodę. (...)

  fragmenty za "Alchemia i moc medytacji", Rafał Seremet, Studio Astropsychologii 2004